Deze onzin moet stoppen.
Ik deed een consult aan huis bij Diesel (naam gewijzigd omwille van privacy) en zijn eigenares. Diesel is een prachtig 8-maanden-jong Golden Retriever reutje. Hij is deze eigenares haar eerste hond.
Ik ben de laatste hoop voor dit team. Als ik niet kan helpen zal Diesel herplaatst worden. De documenten van afstand liggen al klaar.
Diesel plast het hele huis onder. Medisch is hij door een volledige batterij aan dierenartsen volledig ok bevonden.
Diesel plast niet wanneer hij alleen thuis is. Hij doet het ook niet ’s nachts, of in zijn bench. Hij plast enkel wanneer er mensen in zijn buurt zijn. Je kan het eigenlijk niet echt plassen noemen. Hij hurkt niet, hij tilt ook zijn poot niet op. De urine loopt gewoon langs buik en poten. Waar hij staat, zit of ligt, van zodra iemand op eender welke manier met hem communiceert vloeit de urine. Tot grote frustratie van de eigenares. Ze is ten einde raad. Poetst de hele dag door. Geniet niet van haar hond. En Diesel lijkt ook vaak ongelukkig te zijn… De twee zitten er tijdens de consultatie wat verloren bij.
Wanneer Diesel tien weken was begon zijn opvoeding/training met behulp van een privé gedragstrainer, aan huis. Deze trainster labelde Diesel als “dominant”. Ik kan niet invullen welke mening deze term heeft in het begrip van de trainster. Maar de uitleg die de eigenares kreeg was heel duidelijk. Dominant wil zeggen dat Diesel probeert de macht te nemen. Hij wil de leider zijn. Dominant is een slechte eigenschap. Ik bevraag het extra. “Dominant” heeft duidelijk een erg negatieve klankkleur voor de eigenares. Het is een vies woord. Je neemt het niet graag in de mond, en je wil al helemaal niet dat jouw pup het is. De aanpak van de trainster was erop gericht om de eigenares te profileren als Alfa, als roedelleider.
Ze adviseert de eigenares onder andere om bij ongewenst gedrag Diesel bij zijn nekvel te grijpen. En verder elke dag, verschillende keren, hem onder dwang op zijn rug te leggen. Hem ook zoveel mogelijk doen schrikken bij ongewenst gedrag. Ze test wat bij Diesel het beste werkt als schrikmiddel, en hard met de voeten bonken op de houten appartementsvloer blijkt afdoende te zijn voor haar. Ze is tevreden met de schrikreactie. Er zijn nog een resem trainingsadviezen, straffend en confronterend.
Dit alles gesteund door het advies van de fokker. Wanneer de eigenares twijfelt aan de adviezen van de trainster vraagt ze hulp aan de fokker. Deze drukt de eigenares op het hart dat honden niet breekbaar zijn. Dat je ze af en toe wel eens een goede “schudding” mag geven.
De eigenares werkt gedurende 6 maanden met deze trainster. Uiteindelijk verwijst de dierenarts haar door naar mij, voor een second opinion. De eigenares is eigenlijk wel blij dat de trainster niet meer hoeft te komen, want het is haar opgevallen dat Diesel absoluut niet tot rust komt wanneer ze er is. Hij is dan extreem zenuwachtig en plast nóg meer als anders.
De hond die ik te zien krijg is een uiterst zachtaardig dier. Geen robuuste gast, eerder een fijngevoelige jongen. Hij beweegt zich met een lage houding door het huis. Kop laag, gebogen rug, oortjes achteruit. Erg lage kwispel. Hij zou erg graag komen begroeten, maar hij is tegelijkertijd erg onzeker. Met een speelgoedje in zijn mond komt hij uiteindelijk op eigen initiatief eens tegen me aanduwen. Spelen doet hij graag! En hij plast dan niet. Een ingang ! Voertjes snuffelen doet hij ook graag. Nog een ingang ! Hij toont veel stress en conflict signalen wanneer de eigenares hem wil aanlijnen. Geeuwen, smakken, zijn lippen likken. Hij schrikt wanneer de eigenares naar hem roept omdat hij tegen de tafel op springt; druppeltjes urine. Hij laat urine lopen wanneer de eigenares hem gebiedt te gaan zitten. Ik wens het woord GEBIEDT te benadrukken. Diesel wordt niet verzocht om te gaan zitten. Het wordt geboden. Met dwang in de stem, voorovergebogen naar Diesel, zoals het haar werd aangeleerd door de trainster.
Het mag duidelijk zijn dat Diesel plast uit angst, onderdanigheid, onzekerheid en onverenigbare motivaties (benaderen “ik wil zo graag bij je komen” of vluchten “maar ik weet niet wat je van me verlangt dus ik durf niet te komen”).
Ik leg uit aan de eigenares wat er aan de hand is. Ze huilt. Haar moeder die het consult heeft meegevolgd huilt ook. Ze verwijten zichzelf dat ze hun buikgevoel niet hebben gevolgd. Maar ze zijn ook zo blij. Te horen dat Diesel niet “dominant” is. Dat het zelfs een schat van een hond is. Dat hun buikgevoel, dat het zo een lieve jongen is, wáár is. Dat ze vrij van hem kunnen houden, zonder het risico dat hij morgen het bewind zal over nemen.
Dit team is slachtoffer geworden van het menselijk fenomeen bereid te zijn aan “legitiem gezag” te gehoorzamen, zelfs wanneer dit ingaat tegen het eigen geweten (Milgram, 1963). We doen wat ons gevraagd wordt door mensen die we als autoriteiten aanzien. Helaas ook wanneer deze autoriteiten zelf verklaard zijn.
Met Diesel en zijn eigenares zal alles goed komen. Het is een fantastische mevrouw, die is blijven zoeken naar antwoorden en een oplossing. Haar bereidheid te investeren is erg groot, want het bedrag en de inzet/energie die ze reeds aan de dag legde is werkelijk aanzienlijk. En Diesel, die toonde op zovele manieren toch heel erg graag in de buurt te zijn van zijn eigenares. Spel, zachte aandacht en voeding zullen de muur afbrokkelen die tussen de twee was opgebouwd.
Ik wens met deze brief aan te klagen dat iedereen in België zich “hondengedragsdeskundige”, “hondenprofessional”, “hondeninstructeur”, edm mag noemen. Zonder enige opleiding, zonder kennis gestoeld op de laatste wetenschappelijke inzichten. Met adviezen die een regelrechte bedreiging vormen voor het welzijn van de hond én de mens.
De “feiten” die door de zelf verklaarde hondendeskundige aan de eigenares van Diesel werden gegeven verknoeiden de kansen voor hem vanaf dag 1. Het label “dominantie” dreef een wig tussen eigenaar en hond. Het kleurde elke aanpak en interactie van de eigenares, die als de dood was dat de pup haar boven het hoofd ging groeien. Er werd op geen enkele manier nog gewerkt aan het aanleren van gewenst gedrag , maar met straffen en confronterende trainingstechnieken lag de focus op het “afleren” van ongewenst gedrag. Daardoor weet Diesel nu nog steeds niet wat er eigenlijk van hem verwacht wordt, en is hij bovendien ook het vertrouwen kwijt in de persoon die het hem zou moeten aanleren.
Ik zie in mijn praktijk vaak cases zoals deze. En niet alle honden reageren zoals Diesel. Sommigen grijpen naar agressie om de bedreiging die uitgaat van de eigenaar te stoppen. Anderen worden regelrecht depressief, nog anderen worden helemaal oncontroleerbaar. Honden belanden in een hok in de tuin, in het asiel of worden ingeslapen.
Deze onzin moet stoppen. Elke (professionele) hondenbegeleiding dient te gebeuren met goede kennis van zaken en vanuit de gepaste ethiek. Ik roep de overheid op om te reguleren wie zich een “professional” kan en mag noemen.
De fabeltjes van dominantie en straffen moeten de wereld uit. Graag verwijs ik naar de volgende teksten, geschreven door wijlen gedragsdierenarts Rudy De Meester. Daarop volgend een aantal nuttige links.
To be or not to be dominant.
Stop confronterende hondentrainigsmethodes
Opgelet met straffen bij honden.
Hoe herken je een goede trainer ,een goede hondenschool , een goede gedragsdeskundige?
http://www.doggo.nl/artikelen/hondentraining/hoe-vind-ik-een-goede-hondenschool/
http://www.doggo.nl/artikelen/probleemgedrag/hoe-vind-ik-een-goede-gedragstherapeut/
Relevante Belgische Verenigingen
http://www.apdt-bene.net
http://www.diergedragstherapeuten.org
http://www.savab.be/nl/wetenschappelijk/werkgroepen/werkgroep-ethologie
